ضوابط و مقررات شهر سازی شهرداری تهران - بخشنامه نما سازی

این دستورالعمل در دو بخش مشتمل بر الزامات،‌ چک لیست راهنمای طراحی نما و پیوست 

های مربوطه (توصیه ها و تعاریف) به شرح ذیل تدوین گردیده و کلیه ساختمان ها با

مساحت زیربنای 2500 مترمربع و بیشتر در شمول آن قرار می گیرند :

الف- الزامات

1- نحوه طراحی

1-1- طراحی سطوح اصلی و جانبی

1-2- طراحی نمای خرپشته در هماهنگی با نمای ساختمان

  1-3- طراحی و تاکید بر فضای ورودی ساختمان متناسب با سایر اجزاء نما

1-4- مجزا نمودن فضای ورودی سواره و پیاده در زمان طراحی

1-5- پوشش درز انقطاع ساختمان از هر دو طرف با استفاده از مصالح به کار رفته در نما

1-6- عدم استفاده از نماهای شیشه ای پیوسته در ساختمان های مسکونی

1-7- طراحی اتصال مصالح به سازه ساختمان (جزئیات اجرایی)

1-8- مکانیابی الحاقات مانند کانال ها و لوله های تاسیساتی، کولر و نظایر آن در بخش 

های غیر قابل رویت از معبر عمومی و در صورت عدم امکان ارائه طرح پوشش آن ها 

هماهنگ با نمای ساختمان

1-9- طراحی آبچکان، قرنیز بام و کف پنجره ها در جلوگیری از لغزش آب باران بر روی سطح 

نما

1-10- طراحی ناودان و سایر کانال های تخلیه آب باران در داخل ساختمان

1-11- طراحی محل نصب هرگونه تابلو، تبلیغ و آگهی بر سطح خارجی نمای ساختمان های 

غیرمسکونی منطبق بر مواد مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان

1-12- رعایت تراز کف خیابان در زمان طراحی ورودی های ساختمان (اعم از سواره و پیاده)

1-13- عدم توسعه دسترسی سواره و پیاده به خارج از حریم ملک (بالابر معلول،‌ پله،‌ رامپ 

و ...)

1-14- تامین فاصله ایمنی حداقل 2 متر بین نمای ساختمان تا پیاده رو و خط محدوده زمین 

در ساختمان های غیر مسکونی نما شیشه ای

1-15- استفاده از شیشه ایمن و غیر ریزنده در کلیه سطوح شیشه ای مجاور فضای باز و

معبر که دارای عرض 0/9 متر و مساحت بیش از 1/50 متر می باشند.

2- نقشه ها و مدارک مورد نیاز نما جهت صدور پروانه ساختمان

2-1- جانمایی طرح پیشنهادی در محیط زمینه و نمایش و نحوه تطبیق با عناصر همجوار

حداقل دو پلاک از هر طرف ملک (مقیاس 1/200) به همراه تصاویری از بناهای همجوار

2-2- نقشه های نمای پیشنهادی با جزئیات کامل شامل ابعاد بازشوها،‌ ورودی،‌ رنگ،

مصالح و ... (مقیاس 1/50)

2-3- نقشه های نمای تمام جبهه های اصلی ساختمان به همراه سایر نقشه های

معماری فاز یک ساختمان (مقیاس 1/100)

2-4- جزئیات اتصالات نما به اسکلت ساختمان به مقیاس 1/20 (شامل نقشه سازه 

نگهدارنده نما)

2-5- برش (عمودی و افقی) از نحوه تعبیه پنجره ها در دیوار به مقیاس 1/10

2-6- تکمیل و تایید چک لیست های طراحی (مطابق بند ب دستورالعمل) توسط مهندس 

معمار به منظور درج در سوابق پلاک ثبتی

2-7- درج مشخصات کامل مصالح (رنگ، جنس، ضخامت،‌ ابعاد) در جدول اطلاعات نقشه 

های نما

3- ساز و کارهای اجرایی

3-1- صدور گواهی پایان کار ساختمان منوط به انطباق مراحل اجرای ساختمان با نقشه ای

مصوب (اعم از پلان،‌ نما، حجم کلی و سایر جزئیات نما) خواهد بود.

3-2- کلیه مناطق نتایج اقدامات انجام شده نسبت به این دستورالعمل را در هر سه (3) ماه 

یکبار به اداره کل معماری و ساختمان حوزه معاونت شهرسازی و معماری ثاعلام تا در

صورت لزوم نسبت به بازنگری مجدد دستورالعمل اقدام گردد.

3-3- بررسی طراحی نمای ساختمان های 12 طبقه و بیشتر و یا با زیر بنای 20000 

مترمربع و بیشتر به عهده شورای معماری حوزه معاونت شهرسازی و معماری خواهد بود.

ب- چک لیست های راهنمای طراحی و اجرای نما

1- آیا نمای جبهه های اصلی و جانبی ساختمان طراحی گردیده است؟

- بله

- خیر

2- طراحی نمای خرپشته در هماهنگی با نمای ساختمان طراحی شده؟

- بله

- خیر

3- ورودی ساختمان در طراحی مورد تاکید قرار گرفته؟

- بله

- خیر

4- فضای ورودی سواره و پیاده تفکیک گردیده؟

- بله

- خیر

5- درز انقطاع ساختمان در هماهنگی با نما پوشش دارد؟

- بله

- خیر

6- آیا به عدم استفاده از نماهای شیشه ای پیوسته در طراحی ساختمان های مسکونی توجه گردیده؟

- بله

- خیر

7- اتصالات مصالح به سطح بدنه ساختمان (جزئیات اجرایی) ارائه گردیده؟

- بله

- خیر

8- مکانیابی الحاقات (مانند کانال ها و لوله های تاسیساتی، کولر و نظایر آن) در بخش 

های غیر قابل رؤیت ساختمان طراحی گردیده؟

- بله

- خیر

9- طراحی آبچکان،‌ قرنیز بام و کف پنجره ها به نحوی است که از لغزش آب باران بر روی 

سطح نما جلوگیری نماید؟

- بله

- خیر

10- طراحی کانال های تخلیه آب باران و ناودان و در داخل ساختمان پیش بینی شده؟

- بله

- خیر

11- طراحی محل نصب هرگونه تابلو، تبلیغ و آگهی بر سطح خارجی نمای ساختمان های 

غیر مسکونی منطبق بر مواد بیستم مقررات ملی ساختمان می باشد؟

- بله

- خیر

12- آیا در طراحی ورودی های ساختمان (اعم از پیاده و سواره) تراز کف خیابان رعایت 

گردیده؟

- بله

- خیر

13- دسترسی سواره و پیاده به ساختمان (بالابر معلول، پله و رامپ) در محدوده ملک 

طراحی گردیده؟

- بله

- خیر

14- آیا فاصله ایمنی حداقل 2 متر بین نمای ساختمان تا پیاده رو و خط محدوده زمین در 

ساختمان های غیر مسکونی بیش از 4 طبقه دارای نمای شیشه ای رعایت گردیده است؟

- بله

- خیر

15- استفاده از شیشه ایمن و غیر ریزنده در کلیه سطوح شیشه ای مجاور فضای باز و

معبر که دارای عرض 0/9 متر و مساحت بیش از 1/50 متر مربع می باشند رعایت شده است؟

- بله

- خیر

پ- توصیه های طراحی

1- ایجاد رواق یا پیش آمدگی سقف طبقه همکف برای ایجاد سایه و جذابیت بصری در 

سطح نما

2- تاکید بر فضای ورودی ساختمان ها با استفاده از تمهیداتی متناسب با ساختار اصلی در 

طراحی پلان، مانند عقب رفتگی با پیش آمدگی، سایبان (در حد حریم ملک) و سایر موارد

مشابه به نحوی که خاصیت دعوت کنندگی و جذابیت را القا نماید.

3- ایجاد عقب نشینی ساختمان از بر معبر اصلی (پیشخوان فضایی) در جهت ایجاد فضای

شهری مطلوب یا ایجاد فضای سبز، مبلمان شهری، آب نما و مجسمه و نیمکت.

4- در قطعاتی که دارای عرض بیش از حد متعارف در محل می باشند، تقسیم پهنه نما به 

پهنه های کوچکتر، متناسب با دانه بندی قالب در ساختمان های همجوار، با استفاده از 

تمهیدات مناسب در طراحی معماری (پلان و نما)

5- به منظور تامین مطلوبیت بصری در بافت های شهری استفاده از جاگلی (فلاورباکس)

در لبه بالکنی ها و یا در مجاورت پنجره ها، مشروط بر اتصال ثابت بر سطح نما.

6- استفاده از نور، رنگ و سایه روشن در سطح نما، به نحوی که جذابیت بصری تاکید

گردد.

7- استفاده از پوشش گیاهی در سطح بام و نمای ساختمان

8- طراحی فرم سقف ساختمان ها در هماهنگی با بناهای همجوار، به نحوی که تکمیل

کننده فرم سقف همجواری ه و زمینه موجود باشد.

9- ایجاد هماهنگی در خط آسمان (خط بام، خط پیشانی ساختمان، پیش آمدگی در و پنجره) با همجواری ها

10- انطباق طراحی سقف با اقلیم خرد محله (نزولات جوی/تابش آفتاب)

11- استفاده از ریتم و الگوی مشخص در ابعاد و فرم بازشوها (در و پنجره ها)، لبه بالکنی 

ها و دست اندازها با توجه به الگوی به کارگرفته در نمای ساختمان های مجاور

12- ایجاد در جداره خیابان ها توجه و تاکید بر خط و لبه ساختمان های مجاور

13- طراحی ارتفاع قرنیز در خط پایه ساختمان هماهنگ با شیب زمین و ساختمان های 

مجاور و نیز انتخاب مصالح مناسب، مقاوم و قابل شستشو

14- آرایش و تزئین دیواره ها و جداره های صاف و یکدست

ت- تعاریف

- نمای ساختمان : بخشی از جداره خارجی ساختمان است که در معرض دید عموم قرار دارد.

- نمای شیشه ای پیوسته : به نمایی اطلاق می گردد که دارای سطوحی از شیشه باشد

بطوریکه در تقسیم آن به سطوح 20 مترمربع و بیشتر، جداکننده ای با مصالح دیگر در بین 

نباشد.

-  - 

- اجزاء ساختمان : ورودی ها، پنجره ها، تراس ها و بالکن ها و ....
- 

- 

- ارکان اصلی نما : ریتم های افقی (ترکیب لبه های افقی بالای فضاها با طبقات) و ریتم

های عمودی (جرزها و ...) و خط آسمان

- ریتم : تکرار منظم و پیوسته گروه عناصر و اجزای تشکیل دهنده نمای ساختمان